Lafaek News—Udan husi lalehan kontinua turuk ba rai ho forsa hodi hamosu anin fuik sobu povu kbiit laek sira nia uma iha munisípiu 9 kompostu husi Kovalima, Manufahi, Lautém, Ermera, Vikeke, Bobonaru no Baucau estraga hamutuk 274.
Dadus ne’e hatoo husi Gabinete relasaun Externa no Komunikasaun Autoridade Protesaun Sivil, Anacleto Caetano, kuarta 05/07/2023 iha Kaikoli, katak dadus provizóriu ne’ebé ekipa protesaun sivil rejista iha baze total uma estragus 274 inklui uma kbiit laek ida iha munisípiu Ainaro.
Dezastre natureza komesa mosu iha loron 2 too 4 fulan Jullu tinan ne’e kobre munisípiu 8, too oras ne’e ekipa verifikasaun dadus kontinua mantein iha terenu hodi halo levantamentu dadus.https://www.lafaeknews.tl/natureza-siak-iha-munisipiu-5-mota-lori-ema-nain-4-estraga-uma-19/
Dezastre naturais ne’ebé mosu iha munisipiu 9, iha Manufahi estraga total uma 15, Kovalima 188, Ainaro 17, Lautem ema na’in 4, nain tolu hetan ona salvasaun, nain ida lakon too agora, no iha Manatuto total familia afetadu hamutuk uma kain 2, Ermera total familia afetadu hamutuk uma kain 4, vítima afetadu hamutuk uma kain 2, Vikeke, seidauk konfirma, no Bobonaro afetadu hamutuk uma kain 46.
“ Apoiu emerjénsia ba familia afetadu sira ne’ebé hetan dezastre naturais iha munisipiu 9, halo levantamentu liu-liu ba familia afetadu sira ne’ebé mak ita evakuasaun ita fó ona apoiu emerjénsia, nune’e mós husi nivel nasional ami komesa halo ona distribuisaun bazeia ba kapasidade estok iha munisipiu ne’ebé ladún iha, hodi ekipa husi nasional atu bele lori apoiu emerjensia ba sira, maibé iha Item balu la kompletu iha munisipiu hirak ne’e, liuhusi Autoridade Protesaun Sivil iha munisipiu, ami konfirma katak estok sufisiente, maske item balu la kompletu ami organiza malu hodi apoiu ba munisipiu sira, tanba da-daun sira halo hela levantamentu,” katak Caetano.
Tuir dekretu lei no 7/2021, governu hatur ona kriteira, maibé komunidade sira ne’ebé afetadu apoiu emerjénsia obrigatoriamente tenki fó kedas imediata, bainhira ekipa verifika ona uma hirak ne’ebé afetada atu nune’e bele buka dalan hodi evakua familia sira husi fatin risku.
Anacleto Caetano relata, dadus uma estrsgus 274, ita sei halo levantamentu ba dadus foun atu bele kategoriza sira tama iha kategoria ida ne’ebé mak ita bele konsidera tama iha rekuperasaun, tanba inundasaun bele mós hetan rekuperasaun.
“Apoiu durante dezastre ne’e ema hotu-hotu iha direitu atu bele hetan apoiu emerjensia ho tipu rua put item no não put item, signifika katak hetan ai-han no la’os ai-han, maibé seidauk konsidera nu’udar uma ne’ebé mak tama iha rekoperasaun, tanba depois de ultrapasa liu tia dezastre ne’e ita nia ekipa konjunta sei tun atu bele haree fila fali total familia afetadus husi 274, ida ne’ebé mak uma tama iha rekoperasaun estragus ou la estragus, tanba rekoperasaun ne’e haree ba uma sira ne’ebé estragus ou la estragus,” Nia hakotu
Jornalista : Crispin de J. Amaral
Editor : Agapito de deus