Lafaek News—Forum Organizasaun Noun-Governamentál Timor Leste (FONGTIL), haroo rekomendasaun ba Tribunal Distritrál Dili atu suspende kareta lelaun husi deputadus sira ne’ebé utiliza iha lezislativa dalimak.
Iha konferénsia imprensa, sesta (02/06/2023), katak FONGTIL ho nia membru sira nota katak Parlamentu Nasionál ne’ebé deside atu lelaun kareta ne’e la tuir artigu 40.2 (d) lei no. 15/2008 kona ba lei funsionamentu administrasaun parlmentar
“FONGTIL ho membrus sira nota katak foin da-udaun ne’e parlamentu nasionál deside halo lelaun ba kareta 65 ne’ebé durante ne’e uza hosi deputadus lejizlativa dalimak nian, tanba sira sei remata sira nia mandatu iha semana oin, kareta hirak ne’e sosa hosi orsamentu estadu nian iha tinan 2012-2023 liu husi osan povu nian. maibé desizaun PN la tuir artigu 30.2(d) Lei No.15/2008 kona-ba Lei da Organizasaun Funsionanamentu Administrasaun Parlamentár katak:“Pronunciar-se sobre os actos de administracão do patrimonio imobiliario do Parlamento Nacional,designa-damente a aquisicão,doacāo,alienacão,cedēncia e arrendamento bem como sobre os direitos a ele ine-rentes; maibé lei ne’e la fó abrigu ba lelaun ba sasán mobiliáriu parlamentir nomós la hatuur provizaun ne’ebé detallu kona-ba prosedimentu sira ba lelaun nian hanesan prevee ona iha dekretu-Lei 32/2011 kona-ba Jestaun no Alineasaun ba Patrimóniu Móvel sira Estadu nian,” katak Portavos FONGTIL, Maria Dolorsa Boki Fernandes.
Fatin hanesan, Inocencio Xavier, fundamenta, deputadu sira reprezenta povu iha Parlamentu Nasional hodi haree povu nia terus la’ós lori povu nia osan hodi hariku an.
“Sira ba deputadu tanba sira lori ema hotu hotu la’ós ba aprova osan hodi maioria ba sira nia an,” katak Inocencio.
Hodi dehan, aktus ne’ebé membru Parlamentu Nasional sira halo ne’e anti demokrasia la reprezenta povu, maibé hala’o asaun ne’e ba individu rasik, maibé asuntu povu nian sira bolu malu finzidu la hatene.
“Tan ne’e aktu Parlamentu nian, xefe bankada sira ne’ebé tuur iha ne’ebá, sira halo asaun ida ne’e anti demokrasia, sira la reprezenta povu sira reprezenta sira nia an sira nia família, Kuandu ba asuntu povu nian sira dada malu maibé asuntu ba sira 65 sira nia di’ak sira la hare ba povu nia aseitasaun, sira halo nonok de’it iha sira nia kuartu depois lori ba aprova mesak ba sira nia an, povu mukit ba hospital, maibé sira moris tiha ona ho 8000 ne’ebé garantidu,” Inocencio reafirma.
Inocencio dehan, hanesan deputdus tenke moe ho relatóriu ne’ebé Ministériu Saúde relata laiha aimoru hodi fo atendimentu ba povu sira nia moras, maibé deputadu sira hanoin de’it ba sira nia privadu haluha povu kiik nia moris.
“Sira tenke tau sira nia an sira tenki moe katak povu ida ne’ebé mak ba espital aimoruk la iha ida ne’e maka reprezenta sira nia dignidade laiha ne’e, sira nia dignidade iha mak bainhira povu ida ba klínika ka ba sentru saúde sira iha aimoruk naton ba ita nia povu sira, relatori ita nia Ministru saúde hatudu katak pur volta kuarenta i tal alitems ne’ebé maka espital la iha aimoruk entaun povu sira la iha osan ne’e atu ba foti aimoruk iha ne’ebé” . Hakotu nia
Jornalista : Alsino Madeira
Editor : Agapito de Deus