Lafaek News—António Barreto de Araújo ho nia kaben Filomena M. Fernandes, ho kondisaun moris ne’ebé difisil maibé nafatin haksolok bainhira matan hateke ba letratu lider Karismatiku Kay Rala Xanana Gusmão la sente susar ho terus ne’ebé sira hasoru.
Haree ho matan situasaun moris iha uma laran, foos teb-tebes lata ida mos laiha, loron too kalan han de’it aifarina baluk ida ho bee kopu ida atu habosu netik kabun, maibé kbiit laek nain rua sente la triste bainhira retratu Kay Rala Xanana Gusmão sira nain rua adora hanesan retratu lulik ida iha sira nain rua nia moris loro-loron.
Filomena M.Fernades ho bia kaben António Barreto de Araújo, loron-kalan halerik tebes aihan uma-laran, kondisaun kbi’it laek nain-rua saúde la permite atu halo servisu todan nune’e bele hetan netik aihan moris nian loro-loron.
Antonio Barreto ne’ebe nu’udar xefe familia ho kondisaun moras, nune’e labele lao dook no halo servisu todan, ho pasiénsia nia fuan sorin Filomena sai hanesan mane hodi halo toos kuda aifarin fehuk no batar hodi sustenta sira nain rua nia moris loro-loron.
Kbi’it laek Antonio ho idade 62 haktuir katak ho kondisaun saúde labele la’o, loro-kalan iha uma laran de’it, pasiénsia nia kaben Filomena mak sai hanesan mane hodi buka aihan uma laran hatutan moris loro-loron.
“Durante tinan haat ona ha’u hasoru moras asma ne’e halo ha’u araska teb-tebes, tan ne’e ha’u labele buka hahán ba ha’u nia fen ami rua nia moris, ha’u nia fen ho fuan boot lori ha’u nia fatin hodi buka hahán ba ami nain rua, ha’u nia kaben ne’e sibuk demais, nia tenke ba halo toos hodi kuda aihan ba ami, no lori balun ba fan iha Dili hodi sosa hahán hanesan laen ha’u honin loos maibé atu hanusa tanba hela ho pasiénsia hodi hasoru moras,” haktuir kbiit laek António.
Faen laen nain rua, maske moris iha situasaun ne’ebé difisil, maibé sente hanesan la difisl, tanba loron kalan sempre hateke hela de’it ba retratu lider karizmátiku Kay Rala Xanana Gusmão ne’ebé taka hela iha didin lolon, sai tama sempre hateke ba retratu ne’e atu neon kontinua metin ho Xanana.
Antonio Bareto nia kaben Filomena ne’ebé idade too ona ba 56, haktuir moras ne’ebé nia kaben Antonio Barreto hasoru ne’e kleur ona, moras iis boot (Asma) atake nia laen durante tinan haat ona iha uma de’it, laiha osan atu sosa aimoruk, tuur iha fatin hein de’it moris ne’e atu sai oinsá.
“Atu responde ba nesesidade uma laran ha’u tenke lori aifarina-tahan ho hudi-dubun ba fan iha Dili, dader ha’u leba iha Dili, maibe antes ha’u atu sai ba fan sasan ha’u tein rai hela ba ha’u laen, karik la biban fila husi Dili foin tein ba ami rua han dala ida,” haktuir Filomena.
Rezultadu husi ai-farina-tahan no hudi-dubun, sosa fila-fali mina, masako foos no Ai-moruk ba moras atan António ne’ebé sofre hela iis boot (asma), hodi reduz netik iis labele sae maka’as,
“Ha’u nia laen, maske todan ha’u nafatin hodi buka hahán uma uma-laran atu etu bikan ida iha loron ida labele falta, moris hanesan ema kriatura tenke servisu hodi han, maibé labele tane liman,” nia dehan
Iha sorin seluk xefe aldeia Sukalau, Aida Araújo mos hatene difikuldade ne’ebé kbiit laek nain rua fen-laen hasoru loro-loron, no António nia moras iis boot too agora seidauk diak, tanba laiha osan atu sosa ai-moruk no lori ba tratamentu ba ospitál.
“Kondisaun sira nain araska tebes fen mak buka osan hodi responde nesesidade uma laran nian ha’u rasik hare ho matan bainhira nia lori sasán ba fan iha Dili sasán sira nia ba fan mak hanesan Guava, hudi-dubun, Ai-farina tahan no buat seluk tan, durante ha’u akompana Ama ne’e mak sai fali hanesan mane buka hahán hodi sustenta nia katuas oan, tan ne’e hanesan autoridade husu ba Governu IX ne’ebé lidera husi líder karizmátiku Kay Rala Xanana Gusmão tenke halo tuir promesa ne’ebe promete iha kampana atu tau prioridade ba ema kbiit laek sira ne’ebé halerik iha baze ne’e imi tur iha governu ho parlamentu konta mós ho kbiit laek sra nia votus,” dehan xefe aldeia ne’e.
Autoridade lokál ne’e rekomenda ba IX governu konstitusional liu husi Ministériu Solidariedade Sosiál (MSS) atu fo tulun ba kbiit laek António ho nia kaben Filomena, hanesan nesesidade uma laran inklui lori tratamentu saúde.
Jornalista : Mateus F. de Deus
Editor : Agapito de Deus