SOSIÁL · 22 Apr 2024 14:24 ·

Defisiénsia Filomena Tinan 20 Ona Iha De’it Toba Fatin “Presiza Tebes Kadeira Roda”


Defisiénsia Filomena Tinan 20 Ona Iha De’it Toba Fatin “Presiza Tebes Kadeira Roda” Perbesar

Lafaek News—Inan feton defisiénsia Filomena Soares sofre moras kauza nia hetan defisiénsia tinan 20 ona tuur de’it iha fatin toba, tanba laiha kadeira roda hodi dudu ba mai iha uma laran.

Jornalista lafaek news hasoru inan defisiénsia liu husi atividade media Tour ne’ebé Asosiasaun Jornalista Timor-Lorosa’e (AJTL), servisu hamutuk ho Oxfam iha Timor-Leste, ne’ebé hala’o atividade media tour iha munisipiu Ermera hodi identifika problema iha baze ligadu ho komunidade sira nia moris.

 Inan Filomena Soares, haktuir nia moras too sai tiha defisiénsia kuaze tinan 20 ona iha de’it toba fatin, moras ne’e komesa atake nia iha tinan 1997, no moras ne’e rasik mosu neneik-neneik to’o tinan 1999, nia monu iha mota laran, husi ne’e nia ba ospital munisipiu Ermera halo tratamentu, maibé kura la diak to’o ohin loron nia sai grave halo nia liman, ain nakedar no tuur mós la di’ak.

Roberto de Deus hakuak hela nia kaben nudar fuan sorin, Filomena Soares ne’ebe sofre hela defisiensia, maske kondisaun defisiensia mai la sai bareira ba sira nainn rua nia domin, ((18/04/2024) , imajen Crispin Amaral.

Nune’e, Filomena husu nai ulun sira, karik bele ajuda hela kadeira roda ida ba nia, atu nune’e ajuda la’o ba mai iha uma laran, tanba durante ne’e  toba de’it iha fatin, halo nia isin tomak senti kolen no moras hotu, maske ho oin midar hodi hamnasa ba ema seluk, maibé hamnasa ne’ebé nia hatudu hanesan taka falta de’it, senti lakon mundu nia naroman iha nia matan, nakukun ne’ebé hafalun nia ho tristeza iha moris ida ne’e, tanba haree ba ema seluk ne’ebé ho kondisaun di’ak no bele halo buat hotu, maibé Filomena lakon esperasa ida ne’ebé ema hotu lakohi atu akontese, maibé agradese ba Aman Maromak ba iis moris ida ne’e.

“Ha’u konteten, maibé taka falta deit, tanba moris kondisaun ne’ebé ladiak, halo nia toba deit iha fatin durante tinan 20 ona, maske hau nia laen sempre ajuda hau iha momentu ne’ebé deit bainhira hau presiza, nia sempre tulun ha’u, nomós motiva ha’u no nia dehan mai ha’u katak, maske ha’u nia moras hanesan ne’e, maibé nia simu ha’u nafatin hanesan nia kaben iha tempu diak no aat nia nia laran, bainhira Nai bolu ha’u,” Inan defisénsia haktuir.

Maske ho kondisaun hanesan ne’e, maibé nia kaben Roberto de Deus nunka husik nia mesak iha uma, domin husi nia kaben ba nia bo’ot tebes, sempre ajuda, Filomena husu ajuda  no presiza tulun, antes ba toos laran nia kaben tenke prepara uluk hahan ba inan defisiénsia molok hakat ba too hodi kee rai.

Entretantu Roberto nu’udar laen husi inan defisénsia fíziku, Filomena Soares, dehan agradese ba maromak, tanba domin husi jornalista sira bele to’o iha fatin ida ne’e hodi haree kondisaun moris familia ida ne’e nian, ho fuan ne’ebé bo’ot bele to’o iha fatin ida ne’e, hodi haree rasik ho matan ba kaben ne’ebé hasoru moras defisénsia fíziku durante tinan 20 ona iha de’it toba fatin.

“Agradese Maromak, tanba domin ne’ebé husi jornalista sira, maske halo hela programa balun, maibé ho fuan bo’ot tebes ba ami familia ida ne’e, hodi to’o iha ami nia fatin ida ne’ebé dala ruma rona deit manu ai-laran sira nia lian, hodi haree rasik Inan defisénsia fíziku ne’ebé tinan 20 ona iha deit toba fatin, maske nia esforsu-an hakarak hader, maibé nia liman ho anin halo nia tur la metin, tanba nakdedar ne’ebé maka’as obriga nia tenki toba deit, tanba ne’e hanesan laen agradese tebes ba maun jornalista sira nia apoiu, maske mai husi fatin do’ok, maibé buka tempu hodi to’o iha ne’e minitu ida ka rua hamutuk ho ami,” Roberto hafirma.

Iha sorin seluk Diretor Timor-Leste Organic Fertilzer (TILOFE), Zaquiel Martins, haktuir ho kontete ho parseiru AJTL no OXFAM iha Timor-Leste, ne’ebé AJTL hili grupu kreatividade sira hanesan TILOFE, EAMO nomós FJDE sai hanesan parseiria ida ne’ebé  servisu besik liu iha komunidade Ermera, hodi sai hanesan mata-dalan ida ba jornalista sira, oinsá mak lori jornalista sira hakbesik ba komunidade hodi deskobre asuntu sosial sira ne’ebé mak akontese iha munisipiu Ermera.

“Ligadu ba problema sosial sira ne’ebé jornalista sira foti iha munisipiu Ermera, postu administrativu Railaku, suku Fatukeru, haree liu ba ema ho defisénsia, feto potensial iha kareira hortikultura, komunidade LGBTI nomós programa seasonal worker, husi prezensa jornalista sira nian, konsege deskobre ema ho defisénsia, maske ema ho defisénsia balun apoiu ona husi organizasaun balun, maibé la dauk masimu, tanba ne’e presenza jornalista nian bele lori lian laek sira nia lian ba hato’o iha ukun nain sira, liuliu autoridade relevante sira”, Nia informa.

Director TILOFE ne’e informa, ema ho defisénsia labele sai de’it projetu iha momentu balun, maibé polítika nain sira labele halo sira sai hanesan tempuráriu de’it, maibé ema ho defisénsia no komunidade LGBTI, sira ne’e sai hanesan planu permanente ne’ebé governu iha dever atu tau atensaun bai da ne’e.  

Husi faktus ne’ebé iha jornalista sira hetan iha terenu, liuhusi atividade media tour ne’ebé realiza husi AJTL ho Oxfam iha Timor-Leste, atu projete ema ho defisénsia hodi halo tratamentu dignu.

Jornalista : Crispin de J. Amaral

Editor       : Agapito de Deus

90 Views
Artikel ini telah dibaca 116 kali

Baca Lainnya

Prezidente Repúblika Apoiu Ona Aihan Natoon Ba Inan Feton Leonarda Ximenes Iha Beduku

1 May 2024 - 15:04

Nilva Ho Nia Kolega Nain-Hitu Oferese Nesesidade Bázika Ba Inan Feton Leonarda 

1 May 2024 - 14:07

Leonarda Moris Padese Ho Isin Rua Todan Aihan Uma Laran mamuk Tanis Ho Orasaun

27 April 2024 - 09:57

AES-PNTL Oferese Aihan Ba Kbiit Laek Marcos Mendonça Ho Nia Kaben no Oan-Tolu Hodi Hatutan Moris

16 March 2024 - 18:22

PNTL Halo Asaun Karidade Ba Komunidade Defisiénsia no Vulnerável

16 March 2024 - 11:08

Semana Oin,  APC Distrbui Material Rekuperasaun Ba Familia Uma kain 302

26 February 2024 - 15:26

Trending di SOSIÁL