Lafaek News—Centru Nasional Chega (CNCI!.P) Kuarta, 27/03/2024, organiza enkontru regular ho parseiru estratéjiku sira kona-ba implementasaun rekomendasaun sira husi relatóriu Chega no CVA (Comissão de Verdade e Amizade) ne’ebé hanaran PMAS (Per Memóriam And Spem) katak Husi Memória ba Esperansa.
Diretór ezekutivu CNC, Hugo Fernandes relata, objetivu hosi enkontru regular ne’e, atu fahe informasaun ba malu kona-ba polítika programa no atividade sira ligadu ba implementasaun rekomendasaun Chega no PMAS, inklui mandatu CNC nian, tanba enkontru ne’e rasik nu’udar meiu ida atu komunika ba malu kona-ba programa Centro Chega ho parseiru estratéjiku sira nian ba iha elaborasaun prosesu implementasaun.
“Enkontru regular ho parseiru estratéjiku ne’e realiza atu halo kolaborasaun servisu ho instituisaun sira atu implementa rekomendasaun Chega no PMAS liuhusi integra no inkorpora relatóriu rua ne’e iha sira nia politika no programa atu asegura katak, rekomendasaun sira husi relatóriu Chega no PMAS nomós mandatu Centru Chega bele la’o ho diak”, Hugo informa.
Tanba ne’e enkontru regular ho parseiru estratéjiku sira bazea ba rekomendasaun husi Chega sita iha pontu 13 kona-ba instituisaun sira ne’ebé sei hatutan Chega katak instituisaun sira presiza hatutan relatóriu Chega, tanba parte ida husi esforsu nasionál atu harii sosiedade ida ne’ebé bazeadu ba rekoñesimentu lia-loos tempu uluk nian, laiha violénsia, rekonsiliasaun no reparasaun.
“Relatóriu CAVR ho nia rekomendasaun sira hamutuk 204, komisaun lia-loos entrega ba estadu Timor-Leste iha tinan 2005 liu ba, tanba relatóriu Chega ne’ebé produz husi CAVR la hetan rekoñesimentu husi governu Indonézia, mak lideransa Timoroan sira kontinua hatudu sira nia matenek liuhusi harii komisaun bilateral entre nasaun rua Timor-Leste ho Indonézia, ne’ebé hanaran Comissão de Verdade e Amizade (CVA),” Hugo Fernandes relata.
Hafoin estabelesimentu komisaun bilaterál ida ne’e, komisaun hala’o nia servisu durante tinan tolu ne’ebé foku ba halo investigasaun kle’an kona-ba konflitu ne’ebé akontese iha tinan 1999 antes no depois konsulta popular, komisaun ida ne’e konsege prodúz relatóriu komisaun nian ho titulu relatóriu Per Memória And Spem (PMAS), katak Husi Memória ba Esperansa.
“Nune’e hafoin estabelesimentu Centro Nasional Chega, iha fulan Jullu tinan 2017, Centro Chega, hahú halo enkontru regular no servisu ho parseiru estratéjiku sira ba implementasaun rekomendasaun Chega no PMAS, parseiru estratéjiku hirak ne’e envolve iha grupu servisu (Working Group), ne’ebé la hanesan tuir área temátiku ida-idak, grupu servisu sira ne’e envolve liña ministerial sira, instituisaun independente, akademiku no sosiedade sivil, hatudu progresu balun liuliu oinsá adopta rekomendasaun Chega no PMAS iha sira nia planu no programa inklui orsamentu, mesmu iha parseiru balun seidauk implementa, maibé Centru Nasional Chega kontinua fó hanoin ba sira atu implementa”, Hugo Maria Fernandes hakotu.
Jornalista : Crispin de J. Aamaral
Editór : Agapito de Deus