Lafaek News—Diretór Asia Justice and Rights (AJAR) iha Timor Leste, Jose Luis Oliveira hatete, nia parte aseita ba desizaun governu liu husi nia Ministériu Solidaridade Sosiál no Inkluzaun no Ministériu Justisa ne’ebé planu subsídiu ba eis-prizoneiru sira atu hakman todan ne’ebé sira simu depoisde kompleta sira nia pena.
“Durante nia iha prizaun laran nia lakon oportunidade lubuk ida tanba ita limita tiha nia liberdade. Maibé bainhira nia kumpri tiha nia pena no sai fali mai ita tenke apoiu nia atu nune’e nia bele moris normal fila fali hodi nune’e nia la bele halo tan krime,” dehan Diretór AJAR iha Timor Leste, Jose Luis Oliveira iha nia kna’ar fatin Faról, kuarta (09/02/2021)
Nia esplika, ema halo krime no tama ba prizaun ne’e nia konseitu la’os atu kastigu maibé hanesan atu haruka nia ba eskola hodi hadia nia komportamentu atu nune’e nia sai fali mai ho komunidade bele iha hahalok ne’ebé di’ak hodi komunidade bele simu fali nia.
Nia hatutan, kuandu prizoneiru sira sai ona husi prizaun governu iha nia responsabilidade atu reskompensa nia ka kria kondisaun ba atu nune’e sira bele sente katak tempu to’o ona atu dezenvolve an komete tan krime.
Diretór AJAR ne’e relata katak, hanoin balun ne’ebé dehan iha posibilidade sei hasa’e númeru krime, hanoin ne’e laiha rasiosinu, tanba bainhira iha prizaun limita ona sira nia liberdade no sansaun krime nian ne’ebé bo’ot liu maka iha prizaun hanoin la lójiku se bainhira fó subsídiu ba sira posibilidade sei aumenta númeru kerime.
“Subsídiu ne’ebé ke fó la’os hanesan subsídiu ne’ebé fó ba ferik no katuas sira maibé subsídiu ne’e ho intensaun atu insintiva sira atu uza hodi dezenvolve sira ekonomia hodi bele sustensa vida moris la’os atu fó ba sira hodi sosa sigaru, ne’ebé atu dehan sira baruk hodi halo tan serivu ne’e la’e,” esklarese nia
Ikus liu ne’e José dehan iha sistema prizaun ne’e sistema koresaun sosiál katak atu kurize hahalok tanba ne’e ema tama ba prizaun atu hadi’a komportamentu no bainhira sai husi prizaun moris hanesan ema normál tanba ne’e labele diskrimina no estigma nafatin ema sira ne’e.
Jornalista : Felisberto da C. Fernandes
Editora : Nelya Barros
