Lafaek News—Tali tahan malahuk hahú dodok husi liu ba laran, udan sona burus tuir leet ne’ebé dodok turuk too uma laran, hanoin be la too atu husu ba se, oan na’in haat sei kiik, husu de’it ba maromak liu husi orasaun lor-loron ezije too mata wen sulin oinsá bele sees husi situasaun halerik ne’e.
Angelita Conceição da Silva (faluk) idade atinje ona 55, ho oan nain haat, helik lerek uma be halo ho tali tahan, rin fui ho semente ne’ebé rahun no namtate iha rin hun dasa tui-tuir, rona anin huu maka’as no uda tau mataka’s, laran la metin faluk ho nia oan na’in haat evakua ba sublina nia uma ne’ebé harii uma mutin hodi asegura an.
Iha atividade kobertura espesial ba kbiit laek sira iha munisípiu Dili, identifika faluk Angelita ho nia oan na’in 4 nu’udar komunidade aldeia Beto-Tasi suku Madohi postu administrativu Dom Aleixo, munisípiu Dili.
“Ami esforsu buka osan no hanoin atu hadia uma maibé susar, husu ba familia para hadia, maibé ibun to’os ne’ebé tuur nonok de’it ona, tanba ita laiha osan atu selu ema mai hadia, ami laiha osan atu sosa material mós laiha,” dehan Inan faluk Angelita Conceição da Silva, ba lafaek news, sesta semana ne’e iha nia residensia Beto-tasi.
Angelita konta nia istória moris katak, bainhira nia kaben sei moris sente buat hotu kma’an, maibé akontese iha 2008, mosu dezintendimentu malu ho ema seluk konsege oho mate nia laen hodi husik hela feto faluk ne’e ho oan na’in haat iha uma tali tahan ne’ebé komesa at ba da-daun.
“Ha’u nia kaben seidauk mate sente moris ne’e sei di’ak netik, maibé katuas oan mate iha 2008 la’os tan moras maibé ema maka oho iha munisípiu Likisá, ha’u hela iha ne’eba buat hotu laiha no do’ok bee mós dok, ai-sunu mós dok, ha’u inan faluk ho oan nian haat la brani atu hela mesak, ha’u deside fila mai Dili buka viziñu ida ne’ebé di’ak no hela besik atu labarik sira mós ba eskola besik, tanba iha ne’eba eskola mós dook dala ruma labarik sira la remata eskola tanba transporte loro-loron laiha,” inan faluk ho lian tristeza.
Hare’e ba kondisaun uma ne’ebé la di’ak, nune’e inan faluk ho oan nain haat hela hamutuk ho subrina durante tinan barak nia laran, hein ema nia oan no kuda mos modo nune’e bele sustenta nesesidade uma laran no hare’e oan nia eskola.
“Uma agora ami hela ba ne’e familia nian, ha’u konsidera hanesan ha’u nia subrina rasik, ne’ebé sira atu koalia ami mós laiha, dala ruma han ami han hamutuk de’it, tanba to’o ha’u osan laiha sira máka ajuda hotu de’it foos no hanhan loro-loron nian, Ita hela ho familia, servisu ne’e hein ema nia oan maka hetan osan, dala ruma hahán sira ajuda sosa ha’u nian sei rai hela netik uituan hodi hare’e ba labarik sira nia eskola,” tuir nia.
Faluk Angelita servisu nu’udar hein labarik fulan ida simu $100, osan husi saláriu ne’e maka sosa nesesidade uma laran foos, mina no labarik sira nia ropa eskola nian.
Lafaek news tenta konfirma ho faluk ne’e nia subliña ho naran Yohoana Kuai, hanesan uma nain ne’ebé oferese uma kuartu id aba faluk Angelita ho oan na’in haat, rekoñese faluk ho nia oan nain haat hela duni iha uma tali tahan, maibé udan bee sulin too uma laran no kondisaun uma ne’e la forsa ona atu tahan anin ho udan.
“Sira mai hela iha uma tali ne’e, maibé ami senti uma nia kondisaun dodok hotu, entaun ami haruka sira mai hela ho ami, tanba udan mai sira toba ladi’ak ne’ebé ami haruka sira muda sasan mai hela ho ami, ha’u dehan husik ba ita hela hamutuk han hamutuk de’it,” dehan Yohana.
Durante ne’e inan faluk Angelita hetan osan ne’e husi hein labarik maka ema selu hodi sosa nesesidade uma laran no balun hare’e oan nia eskola.
“Hein ema nia oan to’o boot tiha, ema bolu hein tan nia alin to’o agora, ba hein labarik hodi sustenta oan nain haat nia eskola, balun sosa hahán han hamutuk, se laiha inan faluk ne’e deve iha kios pois osan iha ona taka fali, se ami mos laiha ona,” hatete nia.
Jornalista : Ekipa Sosial LN
Editora : Nelya Barros
