Lafaek News—Organizasain Mundial Saúde (OMS), tersa (25/03/2025), realiza enkontru ho Aliansa Tabako Dezenvolvimentu (ATD) munisipal atu estratéjia kombate konsumu tabaku hanesan fatór risku seluk husi moras la hada’et.
Presidente Autoridade Munisípiu Ermera, José Martino dos Santos Soares, hanesan mos Prezidente Aliansa Tabaku Desenvolvimentu representa munisípiu 12 inklui RAEOA, nia Aliansa Tabaku Dezenvolvimentu ne’e hahu iha tinan 2017, ho objetivu atu redus uzu tabaku ba jerasaun foun iha Timor Leste, liu-liu adulsiénsia sei idade minoridade tinan 17 mai kraik.
“Hahú iha tinan 2017, wainhira iha hanoin did’ak iha kombate, iha aliansa ida ne’e momentu ha’u nia dotour Silvano mak iha ne’eba nia halo kontaktu ida ba asina iha Singapura, ami ba reprezenta Timor-Leste, munisípiu fundadores ba iha Vikeke tanba ida ami kontinua hodi halo servisu ho atividade balu, ami kombate ho lia-fuan atu redus tabaku, iha jerasaun foun sira ba iha estudante iha sekundaria, ne’ebe idade sei iha 17 ba kraik ne’ebe iha nia persentajen bo’ot ba konsulta,” Jose Martinho dos Santos Soares, ba jornalista sira hafoin enkontru remata iha Novu Turizmu, tersa 25/03/2025
Enkontro ne’e hetan apoiu husi Dawlyushou ho setor balun no konsege halo atividade kona ba kontrolu tabaku ba Juventude sira tarjeitu ba estudante sira iha nivel municipal.
Iha fatin hanesan Vise-Ministru Fortalesimentu Institusional Saude, Jose dos Reis Magno, fo sai katak, enkontru ida ne’e entre nivel munisipal ho intesaun oinsá atu foti asaun konkreta kontrola risku tabaku ba fumadores iha Timor Leste .
“Ita hotu hatene katak ohin loron ita enkontru nivel oinsá ita atu bele foti asaun ba konjuntu atu bele kontrolu tabaku iha ita nia rain atu nune’e ita bele haree asaun konkreta sira ne’ebe iha atu prevene no evita tabaku ba ema sira ne’ebe fumador,” Vise-MS ne’e afirma.
Entertanto tuir dadus ne’ebé OMS fo sai katak joven ho idade 13 mak sai risku ba konsumu tabaku inklui 60% adultus ba fumadores, alende iha Orsamentu Jeral Estadu tinan 2025 governu prevé hela orsamentu balun hodi trata asuntu prevensaun konsumu tabaku iha Timor Leste.
Jornalista : Natalia de Jesus
Editór : Agapito de Deus