Lautém-(Lafaek News)—Nesesidade uma laran nian obriga Orlando da Cruz harii kooperativa ho naran Koko Moris iha aldeia Lospalos suku Fuiloru postu administrativu Lospalos, munisípiu Lautém ne’ebé produs mina virjén no mina kompri kada loron hatama osan $. 50 Ba kooperativa hodi hadia sira nia moris.
Istóra Kooperativa kiik ho naran Koko Moris ne’e Orlando inisia hodi haree iha 2014 liubá ho ema na’in 10 ne’ebé servisu halo produsaun nuu sai mina virjén ne’e, kada loron ptodus mina nu’u ho litru 10 ba leten.
“Ami nia moris ne’e mak la di’ak, osan atu labarik sira ba eskola mós laiha tanba ne’e ha’u bolu kolega sira seluk hamutuk ema nain 10 feto 5 mane lima ami hamutuk harii kooperativa kiik ne’e atu buka osan liu husi fan mina nu’u virjén no mina kompre ami konsege hetan osan uitoan iha ami nia servisu ne’e, depois ami harii tiha ami mós hetan trenamentu barak husi servisu governu nian mak hanesan Ministeriu Agrikultura, IADE Lautém nian fo dalan ba ami hodi lori ami nia produtu mina nu’u virjén lori ba merkadu, ami konsege lori ba too Dili, maibé hahú 2017 krize finanseriu entaun ami la lori ba Dili ami deside fa’an de’it iha merkadu Lospalos ami kontinua hetan osan husi ne’e,” Jestór kooperativa Koko Moris, Orlando da Cruz ba lafaek News iha kna’ar fatinn aldeia Lospalos, kinta (28/01/21).
Orlando relata, kooperativa ne’e mós hetan ona apoiu ekipamentus husi SEFOPE hanesan mákina dulas nu’u, koi nu’u no buti nu’u nian, maibé ekipamentus manual sira ne’e balun aat ona, uza mós maneira tradisionál nian hanesan ai hodi habiit nu’u soos nune bele hetan mina nu’u.
Nia hateten Nu’u sira ne’e sosa tutan fali husi komunidade sira ne’ebé iha nu’u barak, kada nu’u fuan tolu sentavus 25, maibé servisu ho pasiénsia tanba utiliza enerjia rasik hafoin bele hadia moris sai di’ak.
“Durante sira halo servisu iha kooperativa ne’e sira iha mudansa uituan ba moris hanesan bele iha osan selu oan ba eskola, ami mós hasoru difikuldade iha ekipamentus produsaun mina nu’u nian, tanba ami sei uza material manual sira hodi hetan mina nu’u, ami servisu kole tebes, tanba material sira ne’e uza material manual, ami husu nafatin tulun husi governu atu ajuda ami nia servisu kiik ne’e bele ba oin hodi nune ami bele hetan rendimentu di’ak ba ami nia familia,” nia rekomenda.
Ba da-daun jestór koperativa Koko Moris kontinua halo proposta ba SEFOPE hodi husu material ba sira hodi produs mina nu’u nune, tanba mekanizmu ne’ebé di’ak loke servisu ba an rasik fo mós servisu ba ema seluk.
Jornalista : CE Lautém
Editora : Nelya Barros
