Lautem-(Lafaek News)–Inan faluk Emilia Moreira Miranda, nu’udar militante prinsipal husi partidu istoriku FRETILIN, iha ne’ebe nia hadomi no tane as bandeira ne’ebe marka naran lulik FRETILIN hodi tara loron kalan didin lo-loon atu tama sai hateke nu’udar laran metin ida no hamaluk iha tempu loron ho kalan, maske lider sira husi partidu ne’e rasik hateke la hetan.
iha liafuan lider partidu politiku sira sempre ko’alia objetivu husi ukun rasik an mak liberta povu husi kiak no mukit, maibé povu kbiit laek iha area remotas hasoru sofrementu ba nesesidade báziku uma laran nian, maske adora nafatin bandeira partidu politika ne’ebe lakohi lakon husi nia fuan no moris lor-loron.
situasaun ne’e nia fukun akonese direita ba inan faluk Emilia Moreira Miranda tinan 55, hela iha aldeia Iraara suku Fuiluro postu administrativu Lospalos Vila, Munisípiu Lautem, iha 2005,Inan faluk ne’e laen kaben fila hikas ba maromak nian kadunan santa, husik hela oan ho inan faluk ne’e, ho nia forsa rasik kuidadu labrik sira too boot, maibé moris ho terus tanba nesesidade uma laran.
Inan faluk ho nia oan na’in 6, hela uma medida 5×6, taka ho kalen frozen no didin ho kalen rohan kahur ho hadak hodi salva an husi udan no anin, maibé sente husi uma laran ladun hakmatek bainhira anin huu maka’as soke kalen sira lian hanesan besi kose malu nune’e fuan la hakmatek tanba anin ho udan bele sobu.
“Ha’u nia katuas mate ba ha’u halo Toos hodi fó han ha’u nia oan sira, maibé agora ha’u ho kondisaun difisiensia ne’e ha’u la aguenta ona,” haktuir Emilia ba Lafaek News iha nia rezidénsia Iraara.
Inan faluk defisiente ne’e haktuir, iha oan na’in 6 kompostu husi mane 4 feto 2, balu la remata sira nia estudu, tanba kondisaun ekonomia la sufisiente atu suporta sira nia estudu kontinua.
“Ha’u nia oan ida iha servisu iha inglatera ne’e dala ruma manda osan ba ha’u, maibé nia mós iha oan ona tanba ne’e nia hare mós nia oan sira, ha’u nia oan feto ida mak sei eskola agora tur iha banku Sekundáriu, ho kondisaun desfisente ne’e ha’u laiha forsa atu sustenta sira, ko’alia kona-ba moris ne’e ha’u sente moris susar duni,” nia espresa.
Inan faluk ne’e konta, nia simu osan husi governu kona-ba defisiente nian kada fulan 6 ho motante $.180, bainhira simu osan ne’e bele sosa netik modo, foos, mina no oan sira nia nesesidade eskola nian.
“Maibé liu tiha ida ne’e susar tebes ona ba ami, ha’u nia oan mane ikun maka buka servisu, rua ajuda ta ai ba fa’an, ema sosa entaun hola netik hahán ba ami kundu laiha entaun ami kontinua husu modo ba vijiñu sira nia toos hodi han, ha’u sente duni moris ne’e susar tebes maske governu fo hela osan ne’e ba ha’u maibé ne’e la too ba nesesidade loron-loron nian, ha’u nia oan mane iha inglatera agora lable servisu ona tanba vieus korona nune nia lable manda osan mai ha’u,” Hateten Emilia ho oan triste.
Observasaun lafaek uma simples ne’ebé inan faluk ne’e hela ba iha uma nia oin iha mós uma kiik ida harii hela foin hahú husi foundasi, iha besi rin tara hela sigaru balu hodi fa’an buka moris.
Jornalista : CE Lautem
Editora : Nelya Barros