Lafaek News–(Dili, 03 Outubru 2023) Centro Nacional Chega!I.P asina Nota Entendementu ho Ministériu Edukasaun (ME), ne’ebé sei realiza iha edifisiu Centro Chega!I.P Antigo Comarca Balide, ho intensaun hametin kooperasaun servisu ba implementa rekomendasaun sira husi Relatóriu Chega! no mós Relatóriu Per Memoriam Ad Spem iha área edukasaun no memorilizasaun.
Objetivu seluk husi Nota Entendementu ida ne’e mak implementa atividade sira haktuir Rekomendasaun Chega! ba Setór Edukasaun iha ámbitu fortalesimentu institusionál no dezenvolvimentu polítika edukasaun nian.
Programa konjutan sira ne’ebé durante ne’e realiza liu husi kooperasaun entre Centro Nacional Chega!I.P ho Ministériu Edukasaun (ME) mak Workshop, Kompetisaun Certame, Estabelesimentu Biblioteka Chega! iha eskola no atividade sira seluk ne’ebé relevansia. (Dadus ka númeru husi realizasaun atividade ida ne’e bele haree iha anexu).
Ho programa sira ne’ebé realiza ona mak Centro Nacional Chega!I.P ho Ministériu Edukasaun (ME) asina Nota Entendementu ida ne’e atu kontinua implementasaun atividade. Alende ne’e mós parte rua sei realiza Planu Asaun Anuál Konjuntu hamutuk no bele halo revizaun ka alterasaun ruma tuir nesesidade ho baze ba konkordánsia mútua, no Nota Entendementu ne’e válida durante tinan 3 nia laran.
Nota entendementu ne’e mos haktuir katak parte rua sei hamosu grupu tékniku konjunta, ne’ebé kompostu husi membru na’in 4, hodi tau matan ba implementasaun, halo monitorizasaun no avaliasaun ho periodikamente, pelumenuz dala ida iha tinan ida nia laran tuir exijênsia ka nesesidade haruka.
- Remata –
Ba informasaun liu tan kontaktu:
Raimundo Sarmento Fraga
Ofisiál Média no Komunikasaun
Email: rsfraga@centrochega.gov.tl
Nú. kontaktu: 7874 0345
Boilerplate
Centro Nacional Chega!I.P, Da Memória à Esperança (Centro Chega! I.P) hamri’ik nu’udar institutu públiku ida ne’ebé estabelese ho dekretu Lei no. 48/2016. Centro Chega!I.P nia vizaun mak: “Sosiedade ida ne’ebé inkluzivu, la repete istória passadu nian, moris iha dame, no respeitu ba direitus umanu”. Nia misaun mak: “Harii sentru Pós-konflitu ne’ebé prezerva memória pasadu nian hodi promove direitus no valór umanu, harii parseria nasionál no internasionál hodi reforsa rede servisu sira ba implementasaun rekomendasaun sira husi Relatóriu Finál Comissão de Acolhimento, Verdade e Reconciliação (CAVR)-Chega! no Comissão da Verdade e Amizade (CVA) – Per Memoriam Ad Spem, sira ne’ebé relevante”.
Ministériu Edukasaun (ME) nudár orgaun sentral Governu nian, responsável bá konsesaun, ezekusaun, koordenasaun nó avaliasaun ba politika sira neʾebé define nó aprova husi Konsellu Ministrus nian bá áreas ensinu, kualifikasaun ba nivel ensinu hotu-hotu, exkluzaun iha nivel superior, konsolidasaun no promosaun ba lingua ofisiais sira tuir atribuisaun sira hanesan hatu’ur iha Orgánika Ministériu Edukasaun nian ne’ebé aprova husi Dekretu-Lei no. 71/2023, de 14 de Setembru, espesifikamente artigu 2.
Centro Nacional Chega!I.P
Da Memória à Esperança
Programa sira ne’ebé hala’o hamutuk ho Centro Nacional Chega!I.P ho Munistériu Edukasaun (ME)
- Estabelesimentu Biblioteka 2018 – 2020
NO | ESKOLA | MUNISIPIU | NUMERU LIVRUS |
1 | ESG 04 Setembru | Dili | 320 |
2 | ESG Canossa | Dili | 320 |
3 | ESG Sao Miguel | Dili | 320 |
4 | ESG Externato Sao Jose | Dili | 320 |
5 | ESG Sao Miguel Arcanjo | Dili | 320 |
6 | ESG IMACON, | Ermera | 250 |
7 | ESG ANNUR | Dili | 320 |
8 | ESG Paralelu Maubara | Liquica | 300 |
9 | ESGC Ns Senhora Fatima Turiskai | Manufahi | 300 |
10 | ESG Verbo-Divina Palaka | Bobonaro | 250 |
11 | Universodade Dili | Dili | 320 |
12 | Universidade Oriental | Dili | 320 |
| TOTAL Livrus |
| 3.660 |
2.Apoiu Livru Chega! Populár ba Ensinu Báziku 2029 – 2021
NO | ESKOLA | MUNISÍPIU | NÚMERU LIVRUS |
1 | Externato de São Jose | Dili | 20 |
2 | EBC Raifu-Maubara | Liquica | 20 |
3 | EBC Liquisa (1-3 ciclo) | Liquica | 20 |
4 | EBC Das Flores | AIleu | 20 |
5 | EBC 3 ciclo de Ladi | Covalima | 20 |
6 | EBC Venançio Feirra | Ainaro | 20 |
7 | EBC 3 ciclo 10 Desembro | Dili | 20 |
8 | EBC 3 ciclo Manleu-Ana | Dili | 20 |
9 | EBC 3 ciclo 30 de Augusto | Dili | 20 |
10 | EBC 3 ciclo FATU-META | Dili | 20 |
11 | EBC 3 ciclo Dr. Sergio V. de Mello | Dili | 20 |
12 | EBC 3 ciclo Vila Nova | Baucau | 20 |
13 | EBC 3 ciclo Santa Ursula | Baucau | 20 |
14 | Projeto dos Centro de Aprendizagem e formação Escolar ( G-PCAFE). | Munisipiu 12 ho RAEOA | 601 |
| TOTAL Livrus |
| 861 |
Númeru livru ne’ebé distribui ona ba ensinu báziku, sekundáriu no universidade em kooperasaun ho MEJD iha programa Estabelesimentu Biblioteka Chega! ho Apoiu biblioteka eskolár hamutuk 4.521. Tipu livru ne’ebe distibui mak: Relatoriu Chega!, Relatoriu PMAS, Relatoriu versaun popula no Relatoriu audensia publika. Numeru ida ne’e la inklui livru ne’ebe entrega ba instituisaun sira seluk no materia edukativu ne’ebe produs iha mandate Centro Chega! nian.
- Kompetisaun Sertame
a. Kompetisaun Nivel Ensinu Sekundáriu 2019
No | Numeru eskola | Munisipiu | Numeru Estudantes |
1 | 167 | Munsipiu 12 inklui RAEOA | 501 |
Note: Sertame iha tinan 2019 la organiza mesak hosi Centro Chega! maibe servisu ho komisaun organizadora ba komemorasaun tinan 20 konsulta popular.
b. Konpetisaun Nivel Ensinu Sekundáriu 2020
No | Eskola | Munisipiu | Numeru Estudantes |
1 | ESGP Seran Cotec | Covalima | Estudantes 39 |
2 | ESGC NOSSEF | Ermera | |
3 | ESGP | Liquiçá | |
4 | ESGC St. António | Manatuto | |
5 | ESG Palaban | RAEOA | |
6 | ESG CAFE | Baucau | |
7 | ESGC Verbo Divino | Bobonaro | |
8 | ESG CAFE | Aileu | |
9 | ESGC St. António | Manufahi | |
10 | ESG No.1 | Lautem | |
11 | ESG 4 Setembru | Viqueque | |
12 | ESTV Gil da Costa Oan Soru | Ainaro | |
13 | ESGC S. Pedro | Díli. |
Kompetisaun Nivel Ensinu Báziku Terseiru Sikulu 2021
Nú | Eskola | Munisipiu | Numeru Estudantes |
1 | EBC Das Flores | Aileu |
Estudantes 39 |
2 | EBC Venancio Ferraz | Ainaro | |
3 | EBC Santa Ursula | Baucau | |
4 | EBC Vila Nova | Baucau | |
5 | EBC Raifu | Bobonaro | |
6 | EBC ANNUR | Dili | |
7 | EBC Manleuna | Dili | |
8 | EBC 30 de Agostu | Dili | |
9 | EBC Fatumeta | Dili | |
10 | EBC Sao Miguel | Dili | |
11 | EBC Esperanca da Patria | Dili | |
12 | EBC 10 Dezembru | Dili |
|
13 | EBC Imacolada Conceicao | Ermera |
|
d. Kompetisaun Nivel Ensinu Baziku Terseiru Sikulu 2023
NO | ESKOLA | MUNISIPIU | Numeru Estudantes |
1 | EBC Casa | Ainaro |
Estudantes 45 |
2 | EBC Venancio Ferras | Ainaro | |
3 | EBC Fatubesi | Ermera | |
4 | EBC Lisapat | Ermera | |
5 | EBC Leohitu | Balibo | |
6 | EBC Raifu | Maliana | |
7 | EBC 123 | Maliana | |
8 | EBC Canosa | Dili | |
9 | EBC Annur | Dili | |
10 | EBC Likisa | Likisa | |
11 | EBC Santa Ursula | Baucau | |
12 | EBC Vilanova | Baucau | |
13 | EBC Zumalai | Covalima | |
14 | EBC Sao Bento Salui | Manatuto | |
15 | EBC Uaniuma | Viqueque |
Númeru eskola ne’ebé envolve ona iha programa sertame hamutuk 208 kompostu hosi eskola baziku sikulu 28 no ensinu sekundariu 180.
Númeru estudante ne’ebé partisipa ona iha programa sertame hamutuk estudante na’in 624 kompostu hosi ensinu baziku terseiru sikulu estudante nain 84 no ensinu sekundariu estudante nain 540.