Lafaek News-Sekretariu Estadu Kooperativas, Arsénio Pereira da Silva, Segunda 05/02/2024, fó pose ba estrutura Federasaun Nasional Kréditu Union Leno-Dalan, (sigla portuguès) FENACU-LENDA, iha Timor-Leste.
Sekretariu Estadu Koperativa, Arsénio Pereira da Silva dehan, governu liu husi SEKoop sai parseria ba movimentus kooperativas sira iha Timor-Leste, tanba ne’e fo pose ba federasaun foun ne’ebé ho hanaran federasaun nasional kréditu union leno-dalan iha Timor-Leste, kompostu husi ema na’in (8), husi naran ne’ebé iha inspira tebes fo movimentus ba kooperativas sira hotu hodi hola parte iha setór koperativa nian.
“Ha’u kongratula ba estrutura foun husi federasaun FENACU- LENDE, ne’ebé ohin simu pose ona, nomós ba sira ne’ebé inisiador no fundadór bai ha federasaun foun ida ne’e, tanba ita bo’ot sira nia dedikasaun, ideia, hanoin hodi hakarak desenvolve diak liu tan ita nia movimentus kooperativas iha Timor-Leste, tanba ne’e hanesan governante sempre disponivel hodi hamutuk ho parseiru sira, hanesan federasaun foun ida ne’e, atu nune’e ba futuru bainhira sira sai parseiria saida mak responsabiliza ba dsenvolvimentu setor koperativa nian”. Governante ne’e haktuir.
Koperativa sira ne’e hola parte iha setor primária, sekundária no terseira, tanba ne’e, federasaun ne’e iha parte sekundária atu kontrola koperativa primaria sira ne’ebé mak eziste iha rai-laran, maibé hanesan governu iha diresaun ida ne’ebé toma konta ba iha koperativa ne’ebé eziste iha Timor-Leste.
“Agora dau-daun koperativa sira ne’ebé eziste iha Timor-Leste ho ramu oin-oin, tanba tuir dekretu lei ne’e agora daudaun ita iha ramu sanulu resin ne’en (16), tanba ne’e kooperativas ne’ebé eziste iha Timor-Leste hamutuk 219 kooperativas, maibé iha multi-sektoral, agrikultura, peskas, turismo nomós industria ki’ik sira, husi hirak ne’e hotu mak sai hanesan ramus kooperativas iha Timor-Leste, tanba ne’e mak ba futuru kada munisipiu tenki iha federasaun, atu nune’e sira bele hatene kona-ba koperativa hira mak eziste iha ne’eba, atu nune’e ita haree sira ne’ebé hodi monitoriza nia membru sira karik presiza apoiu iha parte balun, nune’e mós federasaun bele mai hato’o iha governu hodi apoiu, nune’e sira bele desenvolve diak liu tan iha futuru”. Arsénio dehan.
Tuir governante ne’e, antes iha IV governu konstituisional eziste federasaun ha’at (4) mak hanesan federasaun kréditu hanoin malu, federasaun multi-sektoral Tokodede, federasaun agríkola no federasaun peskas.
“Nune’e mós iha federasaun tolu (3) ne’ebé mak iha momentu ha’u nia mandatu la eziste, tanba nunka iha relatóriu nomós atividade ruma kona-ba federasaun ne’e rasik,” governante ne’e salienta.
Entretantu Presidente Federasaun Nasional Kréditu Union Leno-Dalan Timor-Leste, João Manuel Belo, haktuir nu’udar federasaun iha ninia vizaun no misaun rasik, vizaun ba federasaun ne’e rasik hakarak atu kria kooperativas sekundáriu ida ne’ebé forte, transparante, sustentável no rezilente iha situasaun ohin loron nian.
“Atu sai sustentável no rezilente ne’e mak koperativa hala’o nia misaun lubuk ida mak hanesan, forsa ida husi nia membru primaria sira, hodi sira sustentavel uluk iha kraik depois mak sustentaveliza ba koperativa sekundaria no sira ne’ebé iha okos tenki rezilente hasoru situasaun ida ne’ebé mak mosu, atu nune’e koperativa sekundaria bele sai koperativa ida ne’ebé rezilente, tanba estrutura koperativa nian depende ba kooperativas primarias, nune’e mós primarias siradepende ba nia membru individual, kuandu primaria hatene forma no eduka ninia membru individual ne’ebé sai koperativa primaria ida rezilente no sustentavel mak federasaun iha leten automatikamente sai mós koperativa rezilente no sustentavel,” João konta.
Nia fundamenta, federasaun ne’ebé harii dau-daun ne’e iha koperativa primarias 11, nomós ida ne’ebé hatudu ona sira nia disponibilidade, maibé iha kooperativas 7 mak la marka prezensa, total iha kooperativas 18 hamutuk hodi forma federasaun ida ne’e.
“Federasaun Nasional Kréditu Union Leno-Dalan Timor-Lesteka ita habadak naran (FENACU-LENDA TL), iha ne’ebé harii ho inisiativa rasik husi kréditu union sira ne’ebé mak lao diak tebes (excelente) no hakarak sai mahon ba koperativa primaria sira ne’ebé hakarak adere ba, tanba ne’e husi federasaun ne’e rasik foin harii iha loron 27 fulan Janeiru, tinan 2024, husi kréditu union ne’e rasik, fundadores sira mak hanesan CU Paun Moris, CU Dadirah, CU Esperansa, CU Enclave, CU Lanamona, CU Lemorai, CU Taun Fini ba Futuru, CU Rohalik, CU Budahandra no CU Hikmor”. João Manuel Belo hakotu.
Jornalista : Crispin de J. Amaral
Editór : Agapito de Deus