Lafaek News—Komunidade Aldeia Olpana Suku Eraulo, postu administrativu Letefoho munisípiu Ermera, riku produtu lokál oin oin, maibé labele asesu ba merkadu tanba kondisaun estrda la di’ak inklui laiha bee mos.
Tuir Komunidade João de Deus, relata iha aldeia Olpana iha produtu lokál hanesan, modo, kobi, mostarda, anrgiaun, aifarina, talas no fehuk midar, maibé estrada at iha tempu udan transporte labele asesu, komunidade sira mos laiha bee mos, tenke la’o dook hafoin kuru bee mos.
Aldeia Olpana suku Eraulo, úniku aldeia ne’ebé viziñu ho munisípiu Aileu ho Ainaru, lori mota (Basar-Sloga) mak haketak, maibé bele la’o ain ho distánsia besik husi Olpana ba Aileu durasaun tempu oras 2 de’it.
“Iha ami nia estrada mos aat, kafé bele barak fali mos ami hein de’it ami nia fatin ami la’o ba la di’ak, estrada mak aat liu fali, ba bee buat hotu bele diak hela, udan sedu ami sei uza, maibé udan tarde ami la’o dok ,Kilo metru rua nulu resin haat, kona-ba prudutu aldeia ida ne’e buat hotu iha, ami atu asesu ba merkadu mak susar Bailoron kontente, Udan mai aat nafatin, udan mai ami kontente udan la mai ami sai araska nafatin, ba ami aldeia Olpana, ami la husu buat barak, maibé ami husu de’it bee ho hadia ami nia estarda ida ne’e,” João akresenta.
Maria de Deus Maia, nudar Xefe Juventude aldeia Olpana, haktuir komunidade Olpana maioria moris ho vida agrikultur, maibé labele asesu ba merkaduria, tanba estrada husi Aldeia Olpano liga Letefoho villa kondisaun dalan grave tebes, nune’e hasusar komunidade sira atu lori sira nia produtu ba merkadu.
Relasiona ho Mudansa klimátika ne’ebé agora da-daun dezenvolve maka’as, lori tebes impaktu ba komunidade aldeia Olpana, bee maran tenke la’o dook hafoin kuru bee mos dook husi merkadu.
“Mudansa klimátika mos fo impaktu negativu ba komunidade iha ne’e nia moris, iha tinan rua ba kotuk problema boot liu ne’e mak bee tanba iha ne’e komunidade maioria hela hotu iha leten be’e iha karaik entun susar loos ba sira atu asesu ba bee iha tinan hira ba kotuk ami hetan ona programa PNDS ne’ebé halo ona kanalizasaun ba bee, maske ho distansia kilo-metru 20, problema bee mos ne’e failha tanba kauza husi mudansa klimátika,” afirma.
Observasaun Media Tour nota katak projetu instalasaun bee mos husi PNDS antes ne’e la’o hela, maibé ba da-daun paradu hela, tanba deskonfia mosu failansu iha prosesu iha prosesu kanalizasaun bee mos ba komunidade aldeia Olpana.
Jornalista : Mariao José
Editor : Agapito de Deus