Lafaek News— Organizasaun Noun-Gvernamental (ONG) Permakultura Timor-Leste (PERMATIL), reorganiza Juventude suku Dare hodi kontinua Ke’e Be’e Debu atu prezerva no fortalese be’e ba matan ba aban bainrua.
“Iha Suku Dare ne’e Iha Aldeia 11,maibe iha aldeia 9 mak ita halo atividade no kada aldeia ita Sei ke’e be’e Debu rua no travasaun ba Be’e iha Valeta hamutuk 10,”.Informa Staff PERMATIL, Luis Perreira Amaral ba Lafaek News Iha Aldeia Suka-Lau kuarta semana ne’e.
Nia dehan, aldeia ida ne’ebé Ke’e debu mak hanesan Aldeia, Suca-Lau, Fatunava, Lemorana, Kulau ida, Kulau rua Lelaus no Nahaek, kona-ba Debu ne’ebé mak sira Ke’e no debu ne’e rasik sei akumula udan ben ho litru rihun 24.
Iha fatin hanesan Xefe Aldeia Fatunava, Amelia da Silva Barreto, formasaun kona-ba kee debu ne’e primeiru hahú husi ema na’in 10, maibé tuir mai halo prátika juventude barak liu tiha husi ema na’in 10 mak kee debu hodi akumula udan been hodi fornese ba bee matan sira labele maran.
”Ho Informasaun ne’ebé mak ami fahe ba Joventude sira no sira rasik hakarak ho iniasitiva rasik ho atu mai Ke’e debu hodi halo prezervasaun udan ba be’e matan sira, benefisiu husi debu ne’e rasik ba iha komunidade no mós ba ami hotu, tanba husi be’e mak ita uza ba han hemu no mos uza be’e ba rega Ai-oan sira ne’ebé mak ita kuda no rega modo,” tenik nia
Nune’e mós Xefe Aldeia Nahaek, Agosto soares, reforsa funsaun husi debu ne’ebé juventude sira kee ne’e atu halibur udan be’en hodi kria fila-fali be’e horis no sai fali be’e matan ne’ebé uluk iha ona, maibé ho Bailoron naruk hodi halo be’e laiha.
“Ami halo grupu mak foin Ke’e be’e debu no husi aldeia rua mak hamutuk hanesan Aldeia Nahaek Ho Aldeia Fatunava, Kuandu udan monu rai ami sira ne’ebé involve an iha grupu sei mai observa direita debu ne’e,” Augosto subliña.
Entretantu, Juventude iha Aldeia nahaek, Abrão de Carvalho, espresa nu’udar Juventude hakarak mos involve a’an iha parte Ke’e debu ida ne’e hodi ba oin bele fó Benefisu di’ak ba komunidade iha fatin ida ne’e, tanba ko’alia kona-ba natureza haree, tanba ambiente mak ladun di’ak bainhira bailoron naruk hodi halo be’e maran.
“Ami hamutuk hodi Kria debu ida ne’e hodi fó fali be’e ba matan sira ne’ebé antigu ne’e bele buras no be’e matan foun bele Mosu fila fali,” foinsa’e ne’e fundamenta.
Jornalista : Sabina Barreto Klau
Editora : Nelya Barros
